توسط :
محمدعلی فیاض‌بخش – روزنامه اطلاعات: اغتنام، یعنی بهره‌گیری از فرصت‌ها، توصیه‌ای است که امیرالمؤمنین علیه‌السلام در دو کلام کوتاه و حکمت‌آمیزشان بیان کرده‌اند:
فرصت‌ها را غنیمت شمارید که همچو باد بهاری می‌گذرند؛*
برخیز و فرصت میان دو عدم (رفته‌ها و نیامده‌ها) را غنیمت شمار!**
غوطه‌وری در گذشته‌ها و خیال‌پردازی از نیامده‌ها، آدمی را از تمرکز بر حال غافل می‌کند و دستاوردی ندارد. ضمن عبرت از گذشته‌ها، اتفاقات، به خصوص ناخوشایندها را باید به نسیان و فراموشی سپرد و آینده‌ها را نیز نباید بر بال خیال و آرزو نشاند. آن‌چه ارزش عملیاتی دارد، حال حاضر و بهره‌وری از شرایط «حال» است و نه سرگردانی در «قال».
موقعیت فعلی کشور ما اقتضا می‌کند که از اتفاقات ناخوشایند اخیر، البته به عبرت، عبور کنیم و زندگی حال را به اما و اگرهای آینده نبازیم. آن‌چه در وظیفه و تکلیف خود می‌یابیم، هم امروز به انجامش برخیزیم و عارفانه، ابن‌الوقت شویم و نه صوفیانه سوار بر آرزوی بخت. بخت، ساختنی است و نه یافتنی. خانه‌ی بخت به سراغ کسی نمی‌آید؛ این کسان‌اند که باید به سوی این خانه روند و دقّ‌الباب کنند؛ این از ما مردم عادی!
…و اما وظیفه و تکلیف کسانی که به وکالت از مردم عادی، چه به انتخاب و چه به انتصاب، بر جایی نشسته‌اند و رأی و حکمشان به اقدام و اجرا منجر می‌شود، نیز بهره‌گیری از فرصتِ حال است؛ به ویژه در حال حاضر، که بیش از هر زمان، «برهه حساس کنونی!» است.
اگر در روزگار فراغ و فرح، زمان «حال» را نشناختند و به انواع «قال» تلف کردند و بخش‌هایی چشمگیر از منابع مادی و انسانی را به حواشی مشغول داشتند؛ اگر «اولویت‌ها» را فدای «انانیّت‌ها» (خودبینی و خودی‌بینی) کردند و در اتوبان یک‌طرفه «خودگویی و خودخندی» تاختند و گوش و چشم بر نصیحت ناصحان و بصیرت مشفقان بستند و فرو فکندند، دیگر چنان نکنند؛ که سعدیِ جان فرماید:
مُلک از خردمندان جمال گیرد و دین از پرهیزگاران کمال یابد….***
پی‌نوشت:
*میزان‌الحکمه؛ ج ۳؛ ص ۲۳۹۸
**شعری منسوب به امام علی علیه‌السلام
***گلستان؛ باب هشتم؛ حکمت ۶
