توسط :
محمدجواد حق‌شناس در گفت‌وگو با اعتماد درباره آینده مذاکرات ایران و آمریکا گفت: در حال حاضر مذاکرات هسته‌ای ایران با امریکا به حساس‌ترین مقطع خود رسیده، بنابراین تحلیل‌ها درباره چگونگی مواجهه با موضوعات بسیار دشوار است. واقعیت مهمی که امروز دولت و مردم با آن مواجه هستند و جامعه آثار و تبعات آن را با گوشت و پوست خود در بخش‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و… حس می‌کند، بحث تحریم‌های اقتصادی و ضرورت پایان دادن به آن است. بخش قابل توجهی از مشکلات کور در حوزه آسیب‌های اجتماعی، گسترش فقر، مساله جمعیت و… ناشی از مشکلاتی است که بر اثر تحریم‌ها ایجاد شده است. به نظر می‌رسد تحریم‌ها کشور را در آستانه وقوع وضعیتی قرار داده که مذاکرات را ناگزیر می‌کند. ورود ایران به مذاکرات دوجانبه با امریکا پذیرش این واقعیت است که کشور نیازمند رویکردهای دقیق‌تر، واقع‌گرایانه‌تر، متفاوت‌تر و مدبرانه‌تر در نظام تصمیم‌سازی و سیاست‌گذاری است. مذاکره با امریکا چه از سر اضطرار تحلیل شود و چه از سر اختیار یک گام رو به جلو است. علی‌رغم همه مخالفت‌های جدی که برخی گروه‌های تندروی داخلی داشتند، دولت چهاردهم توانست نظام حکمرانی را مجاب کند که این مذاکرات هر چند به صورت غیرمستقیم انجام شود. فراموش نکنید در برهه‌هایی در این کشور حتی صحبت کردن درباره مذاکره دوجانبه ایران و امریکا یک گناه نابخشودنی محسوب می‌شد و افرادی که یک چنین مباحثی را مطرح می‌کردند حتی محکوم به زندان نیز می‌شدند. اما امروز ایران به سمت مذاکره حرکت کرده و مطالباتش را مطرح می‌کند. این دستاورد مهمی برای دولت و نظام تصمیم‌سازی‌های ایران است.
به گفته وی، ایران فرصت‌های نسبتا طلایی و ارزشمندی را از دست داد. شاید در برخی برهه‌ها می‌شد با هزینه‌هایی به مراتب کمتر به توافق دست پیدا کرد و در مسیر رشد و پیشرفت گام برداشت.
حق شناس درباره اختلاف نظر میان ایران و آمریکا درباره غنی سازی گفت: ایران ظرفیت‌ها و امکاناتی دارد که غرب نمی‌تواند آن را انکار کند. ایران یک قدرت منطقه‌ای است و در حوزه‌های نظامی و راهبردی حرفهای بسیاری برای گفتن دارد. طرف‌های قدرتمند جهانی باتوجه به این ظرفیت‌هاست که حاضر به مذاکره با ایران شده و زیر بار مطالبات جنگ‌افروزان نرفته‌اند.
ایران سرمایه‌های بسیاری صرف کرده، محدودیت‌های فراوان و دشواری‌های بسیاری را متحمل شده تا به دانش هسته‌ای دست پیدا کرده است. بده و بستانی که در بطن مذاکرات وجود دارد این است که ایران بپذیرد، غنی‌سازی خود را روی اعداد و ارقام محدودتر متوقف سازد و طرف دیگر هم تحریم‌های اقتصادی علیه ایران را رفع کند. این وضعیت امروز مذاکرات است. ایران در قبال توانایی که دارد و امریکا با ابزارهای تحریمی که دراختیار دارند باید به توافق برسند. اینجا هنر سیاستمداران و دیپلمات‌ها ظهور و بروز پیدا می‌کند.
دو طرف باید زبان و مطالبه طرف دیگر را درک کنند و یک زبان مشترک ایجاد کنند. من فکر می‌کنم می‌توان به یک فرمول جدید برای غنی‌سازی رسید.
وی افزود: این فرمول در این راستاست که ایران بپذیرد که سطح غنی‌سازی خود را نه در سطوح ۹۰ یا ۶۰درصد بلکه در سطوح پایین‌تر دنبال کند و غرب در ازای این همراهی، تحریم‌های هسته‌ای علیه ایران را بردارد. مساله این است که ایران مطابقNPT حق دارد در خاک خود غنی‌سازی انجام دهد. ایران می‌گوید این سطح غنی‌سازی باید ۲۰درصد باشد، امریکا می‌گوید، صفر درصد! می‌توان راه میانه‌ای پیدا کرد و غنی‌سازی را مثلا در سطح ۳.۷درصد نهایی کرد. ایران در گذشته نشان داده که زمانی که اراده همکاری با آژانس و طرف‌های مقابل را داشته باشد، به تعهدات خود پایبند بوده و از غنی‌سازی توافق شده بالاتر نخواهد رفت. غنی‌سازی حق قانونی ایران است، اما حاضر است با حفظ این حق، غنی‌سازی خود را در سطوح پایین‌تر کاهش دهد. حداقل می‌توان این کاهش را در بازه زمانی خاصی امتداد داد.
